SCIG of onderhuidse immunoglobulinebehandeling bij PID

Bij de subcutane immunoglobulinetherapie worden de antistoffen via één of meerdere plaatsen onderhuids toegediend. Dit kan in de buik, dij, arm of heup. De thuiszorgorganisatie helpt altijd bij de opstart van de behandeling. Er kan gewerkt worden met een spuit of een pomp.
Indien u in samenspraak met uw arts kiest voor de spuit, dan bepaalt u zelf na de opstartfase van enkele weken, met welke snelheid en welk volume per injectieplaats u de vloeistof gaat toedienen. De toediening via de spuit neemt gemiddeld 10 minuten in beslag. Indien er gewerkt wordt met een pomp, dan wordt deze geactiveerd en pompt deze tegen een bepaalde snelheid de vloeistof onder de huid. Toediening via de pomp duurt één à anderhalf uur, afhankelijk van het gewicht, de dosis en het gekozen toedieningsschema. Na de opstartfase is er geen maximale toedieningssnelheid, er wordt gekeken naar het comfort van de patiënt. De patiënten krijgen een dosis afhankelijk van hun lichaamsgewicht maar ook volgens de beslissing van de arts.

De voordelen van de SCIG-behandeling

Er zijn een aantal voordelen aan SCIG. Zo moeten patiënten zich niet verplaatsen naar het ziekenhuis. Als u elke week thuis een kleine dosis toegediend krijgt versus elke maand een grote dosis, blijven uw bloedwaarden stabieler en benaderen ze veel meer het normale. We zien ook minder nevenwerkingen zoals hoofdpijn en vermoeidheidsklachten die we vaker zien bij de IVIG-behandeling. Medisch gezien heeft SCIG dus veel voordelen ten opzichte van de intraveneuze therapie.

Professor dokter Rik Schrijvers (UZ Leuven) stelt SCIG voor als voorkeursbehandeling bij PID-patiënten.

De nadelen van de SCIG-behandeling

De nadelen van SCIG op een rij:

  • Soms ontstaan er lokale zwellingen, roodheid en pijnklachten ter hoogte van de prikplaats. Dat zorgt bij een minderheid van de mensen voor een esthetisch ongemak. Patiënten moeten elke week tijd uittrekken om de onderhuidse toediening zelf of door de thuiszorgorganisatie te laten doen. In uitzonderlijke gevallen zijn er patiënten die de SCIG-behandeling niet aankunnen, omwille van lokale pijnklachten.

IVIG en SCIG: hoe worden de antistoffen opgenomen in het lichaam?

Bij IVIG worden de antistoffen via de aders naar het hart gebracht en via het hart rondgepompt in het lichaam. Zo komen de immunoglobulines overal in het lichaam. Met de onderhuidse toediening SCIG worden de stoffen via de lymfevaten opgenomen en traag getransporteerd, om nadien ook de bloedbaan te bereiken. De opnamesnelheid ligt lager dan bij de IVIG-behandeling en zorgt dus minder voor een piek in de waarden, wat vermoedelijk de oorzaak is van het verschil in nevenwerkingen met IVIG. De 2 toedieningsmethodes zijn allebei even doeltreffend.

Wie komt er in aanmerking voor SCIG?

Na onderzoek en overleg met de behandelende arts komt in theorie elke PID-patiënt in aanmerking voor SCIG-therapie. Mensen met een heel dynamische levensstijl kiezen soms voor SCIG, omdat hen dat meer vrijheid geeft. Maar er zijn ook patiënten die IVIG verkiezen omdat ze liever een halve dag per maand voorbehouden voor hun behandeling. In uitzonderlijke gevallen wordt SCIG afgeraden. Bijvoorbeeld bij patiënten met een onderliggende aandoening die de huidbarrière in het gedrang brengt. Ook bij mensen met heel weinig vetweefsel lijkt de zwelling bij het aanprikken soms wat groter, en sommige mensen zijn gevoelig voor dat esthetische aspect. Financieel is er geen verschil tussen IVIG en SCIG: beide behandelingen worden terugbetaald door de Belgische ziekteverzekering onder specifieke voorwaarden. Bij SCIG heb je geen verplaatsingskosten naar het ziekenhuis.

TEST: komt u in aanmerking voor SCIG?

Elke wijziging die u wilt doorvoeren aan uw therapie bespreekt u uiteraard het beste met uw behandelend arts. U kunt uw consult natuurlijk ook voorbereiden, met deze test bijvoorbeeld.

— Bron: interview op 10/09/2020 met professor dokter Rik Schrijvers, algemeen internist in het UZ Leuven op de afdeling allergie en klinische immunologie en interview op 25/06/2020 met dokter Catherine Heijmans, pediater in het Universitair Kinderziekenhuis Koningin Fabiola in Jette.

Shapiro R; Subcutaneous immunoglobulin therapy given by subcutaneous rapid push vs infusion pump: a retrospective analysis; Ann Allergy Asthma Immunol; 2013; 111: 51-55